Imperiu Maurya

	estáu desapaecíu
Alministración
Capital	Patliputra ; Patna
Forma de gobiernu	Monarquía absoluta
	Chandragupta Maurya (dende 322 edC)
Llingües oficiales	Prácritu
Relixón oficial	Hinduismu, budismu y Xainismu
Xeografía
Coordenaes	25°36′36″N 85°08′29″E / 25.61°N 85.1414°E
Superficie	5000000 km²
Demografía
Población	40 000 000 hab.
Densidá	8 hab/km²

L'Imperiu Maurya (मौर्य राजवंश Maurya Rājavśa) foi'l primera gran imperiu unificáu de la India. Rexíu pola dinastía Maurya, duró dende 320 e. C. hasta 185 e. C. (feches probables), apoderando tol norte y centru de la India y delles rexones d'Afganistán y Paquistán.

Aniciáu del reinu de Magadha nos llanos de la cuenca Indo-Ganges na güei moderna ciudá de Bihar y Bengala, cola so capital Pataliputra (cerca de la moderna Patna), l'Imperiu foi fundáu nel añu 321 e. C. por Chandragupta Maurya,^[1] que derrocara a la Dinastía Nanda y empezáu a ampliar el so poder al traviés de la India central y occidental.

L'imperiu foi espandíu escontra'l norte, a lo llargo de les fronteres naturales del Himalaya, y al este escontra'l güei tao d'Assam. Al oeste, algamó más allá de Paquistán ya incluyó Beluchistán en Persia y partes significatives del agora Afganistán, incluyendo Herat y les provincies de Kandahar. L'Imperiu foi ampliáu nes rexones centrales y escontra el sur de la India pol emperador Bindusara, pero esto escluyó una pequeña parte de les rexones inexploradas cerca de Kalinga.

Dempués de la conquista de Kalinga, Ashoka el Grande termina la estensión militar del Imperiu. Los reinos de Pandya y Cheras nel sur de la India caltuvieron asina la so independencia, aceptando la supremacía del emperador Maurya. L'Imperiu Maurya foi quiciabes el mayor imperiu que gobernara'l subcontinente indiu hasta la llegada de los británicos. La so decadencia empezó cincuenta años dempués de la muerte de Ashoka, y eslleióse nel añu 185 e. C. cola fundación de la dinastía shunga, en Magadha.

So Chandragupta, l'Imperiu Maurya lliberó la rexón que tuvo so la ocupación macedonia. Chandragupta ganó a los invasores conducíos por Seleuco I, un xeneral griegu del exércitu d'Alejandro. So Chandragupta y los sos socesores, tanto'l comerciu internu como esternu, l'agricultura y les actividaes económiques espolletaron y ampliáronse al traviés de la India gracies a la creación d'un sistema único y eficiente de finances, alministración y seguridá. Dempués de la Guerra de Kalinga, l'Imperiu esperimentó mediu sieglu de paz y seguridá so Ashoka: la India yera un Imperiu próspero y estable de gran poder económicu y militar, que la so inflúi política y comerciu estendiéronse al traviés del Asia central, occidental y Europa.

La India tamién esfrutó d'una era d'harmonía social, el tresformamientu relixosu, y la estensión de les ciencies y de la conocencia. L'abrazu de Chandragupta Maurya a la relixón yaina aumentó la renovación social y relixoso y la reforma al traviés de la so sociedá, ente que la conversión de Ashoka al budismu foi la fundación del reináu de paz social y política y non violencia al traviés de la India. Ashoka patrocinó la estensión de los ideales budistes en Sri Lanka, el sureste d'Asia, l'Asia occidental y el Mediterraneu européu. Créese que nesta dómina escribió'l testu ateísta Brihaspati sutras, lo que podría indicar la llibertá relixosa ensin precedentes que se vivió nesta dómina.

El ministru Kautalya de Chandragupta escribió'l Artha shastra, unu de los mayores trataos sobre economía, política, asuntos esteriores, alministración, artes militares, guerra y relixón dalguna vegada producíu n'Asia. El Artha-xastra y los Edictos de Ashoka son les fontes primaries de los rexistros escritos sobre los maurya. L'Imperiu maurya ye consideráu unu de los periodos más significativos na hestoria india. El capitel de los lleones de Ashoka en Sarnath ye l'actual emblema de la India.

↑ Sellier, Jean (2003). Atles de los pueblos del Asia. Paidós, páx. 33. ISBN 978-84-49313325.

[1] Sellier, Jean (2003). Atles de los pueblos del Asia. Paidós, páx. 33. ISBN 978-84-49313325.

[1]